W sprawie profesora Kieżuna

Zlustrowanie prof. Kieżuna przez tygodnik niepokornych dziennikarzy z platformy Point Group, pokazuje nam kolejny raz, jak długoterminowo procentuje zło, choćby nieintencjonalne i z naiwności rozpoczęte i w porę nie zneutralizowane. Kieżun popełnił błąd w latach 70., po czym zamiast, gdy tylko było to możliwe, rzecz w całości opisać, uznał zapewne, że skoro w swoim odczuciu niczego złego nie zrobił, to nie ma o czym mówić. W związku z czym o wszystkim, dwadzieścia z hakiem lat później o sprawie mówi ktoś inny. Zupełnie przypadkiem ktoś, kto razem z kilkoma kolegami zajmuje się podważaniem sensu działania profesora i jego towarzyszy z wcześniejszych czasów, gdy trudno mu coś zarzucić.
Tak, jakby poprzez zachowanie (w jakim stopniu – nie do obrony na razie nie podejmuję się oceniać, odsyłam tu do dyskusji pod wpisem Jana Bogatki, która zainspirowała mnie do napisania tego tekstu) z lat o wiele późniejszych Kieżun miał delegitymizować swój udział w powstaniu, ba, samo Powstanie Warszawskie, zgodnie z potrzebą chwili i redakcji działu historycznego tygodnika „Do Rzeczy”. Tego samego, z którego ostatnich stron Eryk Mistewicz przenosi się do pracy jako doradca medialny Ewy Kopacz. Jego koledzy z redakcji nie lustrowali, chyba, że znów o czymś nie wiemy.

I właśnie – my nie wiedzieliśmy, a ponoć poza nami wszyscy wiedzieli. Czemu więc nie pisali wcześniej? Czekali na dobry moment? Dobrego momentu nie było i nie będzie, tyle tylko, czy w związku z tym nie można pisać, że ten, w którym panowie z „Do Rzeczy” wypuścili materiały jest zły? Jak wiemy – nie dla wszystkich. Pomiędzy zaś krytyką (czasem to zbyt łagodne określenie) postawy profesora, a jego histeryczną obroną trudno właściwie zająć jakieś środowisko zdroworozsądkowe, zwłaszcza, gdy nie chcemy powtarzać antylustracyjnych kalek z obozu „GW”.

Trudno zresztą o sprawie pisać bez emocji, niezależnie od tego, czy Witold Kieżun jest dla nas bohaterem i symbolem (na ogół dość późno odkrytym), czy tylko przeszkodą w głoszeniu proniemieckiej lub przynajmniej antypowstańczej narracji historycznej. Dla mnie, dla którego był tym pierwszym nie jest to łatwy moment, jednak nie widzę powodów, by współpraca Kieżuna z bezpieką (nieważne, czy wynikająca z naiwności, czy nie i nieważne, na ile szkodliwa dla innych – odsyłam znów do dyskusji u Bogatki, a zwłaszcza wrażeń ~ellenai z lektury) miała wpłynąć na ocenę jego działalności z okresu II wojny światowej, a zwłaszcza Powstania Warszawskiego. Co za tym idzie, nie zmienia więc również oceny jego dzisiejszych wypowiedzi i sądów, dotyczących tamtych czasów. Również jego krytyka polskiej transformacji ustrojowej i diagnoza dzisiejszego stanu III RP raczej nie są typowe dla niezlustrowanych, bojących się – w przenośni oczywiście - własnego cienia. Jeśli zaś uznać, bo i taki głos się pojawił, że to Kieżuna wylansowano specjalnie, by później uderzyć w niego, więc i w cały jego przekaz, to wtedy musielibyśmy agenturę odnaleźć praktycznie w każdym medium po prawej stronie rynku medialnego, od „W Sieci” do Radia Wnet. A choć z „naszymi” częściej mi nie po drodze, niż po drodze, tu jednak nie popadałbym w przesadę.

Ten wpis swój początek wziął z mojej niezgody na porównanie Kieżuna do Wałęsy. Cała droga życiowa Wałęsy i jego decyzje polityczne motywowane i kadrowe, zwłaszcza z czasów jego prezydentury, a także późniejsza degrengolada, były strachem przed ujawnieniem jednej rzeczy, z której mógł się tanim kosztem wyplątać, a się nie wyplątał. Nie mam poczucia, aby działaniami prof. Kieżuna po upadku PRL kierowały takie motywacje, nie widzę, by jego działalność publiczna podporządkowana była lękowi przed ujawnieniem papierów, które dziś każdy może sobie przejrzeć. Podejrzewam, że Kieżun po prostu rzecz zlekceważył, uznał w swoim sumieniu za nieistotną i się nią do czasu nie przejmował. Owszem, to błąd, ale czy dający prawo do porównań z Bolkiem, wykradającym papiery, wytaczającym procesy, żebrzącym o świadectwo moralności u Jaruzelskiego? Owszem, Kieżun postawił dziś sporą część swoich zwolenników w sytuacji trudnej, choć, jak staram się pokazać tym wpisem, nie bez wyjścia. Czy jednak to daje prawo do porównywania go z Wałęsą, który zniszczył marzenia co najmniej dwóch pokoleń Polaków i któremu zawdzięczamy olbrzymią część syfu, w którym musimy dziś żyć? To jednak trochę daleko idące, prawda?