Historia

 W 1950 roku komuniści zakazali Polakom posiadania dolarów.          Dolary stały się nie tylko rodzajem długoterminowej, pewnej lokaty, ale w coraz większym stopniu kapitałem obrotowym,  umożliwiającym lepszą konsumpcję. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w PRL zapanował w rzeczywistości system dwuwalutowy i „wszystkie dzieci dorastające w PRL w latach siedemdziesiątych od najmłodszych lat uczyły się tej podstawowej zasady, że są dwa rodzaje pieniędzy — prawdziwe...

PRL-owskie państwo znajdowało się w sytuacji schizofrenicznej – potrzeby budżetu skłaniały do maksymalizacji sprzedaży alkoholu, zaś plaga pijaństwa  i połączone z nią wymierne straty - do jej ograniczania.            Wobec nikłej skuteczności kampanii antyalkoholowych sięgano po bardziej rygorystyczne zakazy. W połowie lat 50. uchwalono dwie ustawy antyalkoholowe, ograniczające możliwość sprzedaży i konsumpcji alkoholu m.in. w miejscu pracy, hotelach robotniczych, domach kultury i...

Już w 1945 roku władze komunistyczne rozpoczęły walkę z bimbrownikami.         Wpływy ze sprzedaży alkoholu stanowiły w okresie PRL-u  niebagatelny odsetek dochodów państwa, z rzadka spadając poniżej 10%, a zazwyczaj oscylując wokół 11–15,5%.           Niewielkie efekty pierwszych działań sprawiły, iż na początku października 1945 PPR zwróciła się do PSL, PPS i „Wici” z propozycją współpracy „w dziedzinie walki z bimbrem...

Na początku 1989 roku stało się jasne, że dni władzy Ceauşescu są już policzone           Po przejęciu władzy w Rumunii przez komunistów Ceauşescu szybko awansował w aparacie partyjnym i administracyjnym kraju.  Wielokrotnie pełnił funkcję ministra i w końcu stanął na czele partii, zastępując dotychczasowego genseka Gheorghiu Deja.            Na początku swoich rządów uwolnił zdecydowaną większość więźniów politycznych, odmówił...

W nocy 13 grudnia 1981 roku PRL-owska Rada Państwa wydała – niezgodnie z prawem – dekret o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce Ludowej.        Wedle art. 31 ustęp 1 konstytucji PRL Rada Państwa miała prawo wydawania dekretów tylko i wyłącznie poza sesjami Sejmu. W rzeczywistości wówczas sesja Sejmu trwała i tylko on mógł podjąć decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego.        W trakcie nocnego posiedzenia Rady Państwa zaakceptowała przedstawiony przez...

Józef Kasprzak w latach 30. kierował w Łodzi sekcją policji zwalczającą ruch komunistyczny.           Józef Kasprzak urodził się w Łodzi 19 marca 1896 roku w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w męskim gimnazjum w Łodzi, które jednak ze względu na trudną sytuację materialną rodziny musiał przerwać w szóstej klasie. Pracując w fabryce Langego, w 1915 roku zapisał się do wieczorowego gimnazjum Stowarzyszenia Kulturalnego „Wiedza”, kt...

Po ponad dwóch latach marszałek Rydz-Śmigły wrócił do Polski.         Po przekroczeniu w nocy z 17 na 18 września 1939 roku granicy z Rumunią marszałek Rydz-Śmigły został internowany przez władze rumuńskie i przewieziony do miejscowości Craiova południowym zachodzie kraju. Po kilku dniach opuściła go żona – Maria, która wyjechała do Francji.         Opuszczenie przez Naczelnego Wodza walczącego kraju spotkało się z jednoznaczną krytyką. Marian Hemar...

Po przyłączeniu Rusi Zakarpackiej w marcu 1939 roku Węgry uzyskały granicę z Polską.         W Budapeszcie zauważono, iż stosunki polsko-węgierskie raczej obciążają niż wspomagają węgierskie plany przyłączenia Rusi, stąd też postanowiono położyć nacisk na bezpośrednie rozmowy z Berlinem. 14 stycznia 1939 roku Węgry przystąpiły do paktu antykominternowskiego          Przeprowadzone w lutym 1939 roku wybory na Rusi Zakarpackiej, które przyniosły zwycięstwo Ukraińskiej...

Rewizjonizm stał się podstawą polityki zagranicznej Węgier w okresie międzywojennym.         Na podstawie traktatu pokojowego podpisanego 4 czerwca 1920 roku w Trianon Węgry utraciły na rzecz Rumunii traciły one obszar 103 093 km2 i 5 257 467 ludności, na rzecz Czechosłowacji 61  633 km2 i  3  517 568 ludności, na rzecz Królestwa Serbii, Chorwacji i Słowenii 20  551 km2 oraz 1  509 295 ludności, oraz na rzecz Austrii w  Burgenlandzie (4020 km2 ), Włoch i ...

Wierząc w brak ambicji politycznych gen. Rydza-Śmigłego, prezydent Mościcki mianował go w maju 1935 roku Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.          Po śmierci Marszałka Piłsudskiego, należało rozstrzygnąć, kto zostanie jego następcą w wyposażonym w ogromne prerogatywy urzędzie Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.           W grę wchodziło jedynie dwóch kandydatów. Starszeństwo wojskowe należało do gen. dyw. Kazimierza Sosnkowskiego, twó...

Podporządkowanie się Bukaresztu Berlinowi nie zapobiegło dalszym stratom terytorialnym. W sierpniu 1940 roku na mocy tzw. drugiego arbitrażu wiedeńskiego Rumunia została zmuszona przekazać Węgrom część Siedmiogrodu.         Zwycięstwo Niemiec nad Francja wzmocniło wpływy hitlerowskie w Rumunii, ze stanowiska ministra spraw zagranicznych odszedł  Gafencu, rzecznik neutralności Rumunii. W sierpniu 1940 roku Bukareszt podpisał z Berlinem układ o dostawach rumuńskiego zboża dla Niemiec. Jednoczenie w lipcu 1940...

Klęska Francji oraz oczekiwanie na wybuch wojny sowiecko-niemieckiej spowodowały porzucenie polsko-ukraińskich planów działań antysowieckich.         Do wzmożonej aktywności zachęcała Polaków wyraźna ewolucja stanowiska władz rumuńskich, które pod wrażeniem agresji sowieckiej na Finlandię, zaczęły z coraz większą obawą patrzeć na sowieckiego sąsiada. Rosnące zagrożenie ze strony ZSRR skłaniało stronę rumuńską do odnowienia kontaktów informacyjnych z Polakami i snucia projektów...

Nawiązane w latach 30. kontakty z niektórymi politykami ukraińskimi zaprocentowały na jesieni 1939 roku.          „Biuletyn Polsko-Ukraiński” – wydawany w latach 1932–1938 w Warszawie pod redakcją Włodzimierza Bączkowskiego – jednego z propagatorów ruchu prometejskiego - był niewątpliwie najważniejszą w II RP płaszczyzną intelektualnego zbliżenia narodów polskiego i ukraińskiego. Tylko na tej płaszczyźnie mogło następować uświadomienie zaró...

W końcu września 1938 roku Czechosłowacja zaakceptowała postanowienia konferencji monachijskiej.             Podpisanie 26 stycznia 1934 roku przez Polskę i Niemcy deklaracji o niestosowaniu przemocy nie sprawiło, iż czescy generałowie porzucili plany współpracy z Polską. W marcu 1934 roku szef kancelarii wojskowej prezydenta gen. Silvestr Blaha sporządził memoriał, w którym biorąc pod uwagę kształt państwa postulował poprawę stosunków z Warszawą. „W wyniku...

Czeskie elity polityczne w okresie międzywojennym nie chciały nawiązać współpracy z Polską.           W grudniu 1918 roku Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wysłał list do prezydenta Tomasza Masaryka z propozycję nawiązania bliskiej współpracy. „Wspólnota pochodzenia i kultury, -  pisał - bezpośrednie sąsiedztwo wskazują na konieczność przyjaznej współpracy między Polakami u Czecho-Słowakami. Z poczucia obopólnej sympatii narodzi się siła, kt...

Ludność polska po agresji sowieckiej nie tylko doświadczyła mordów, grabieży i gwałtów, ale spotkała się także z osławioną sowiecką „kulturą”.          Po przekroczeniu granicy większość oddziałów sowieckich egzystowała „w oparciu o zasoby miejscowe”, co lojalnie przyznawano w meldunkach i sprawozdaniach dla władz zwierzchnich. I tak np. dowódca 6 armii komkor Golikow przyznał, iż w toku operacji jego armia „zdobyła” 154 cetnarów suchar...

W grudniu 1939 roku szef RSHA Heydrich wszczął postępowanie przeciwko Alfredowi Hasselbergowi, dowódcy jednego z oddziałów, które dokonały we wrześniu 1939 roku pogromu przemyskich Żydów.         Mordy na obywatelach państwa polskiego popełnione w trakcie wojny polsko-niemieckiej w 1939 roku były pochodną wytycznych sformułowanych przez Hitlera 22 sierpnia 1939 roku na Obersalzbergu, w myśl których należało: „Zamknąć serca przed litością. Postępować brutalnie. (…)...

Wspólne naciski Mikołajczyka, rządu brytyjskiego oraz Stalina doprowadziły w końcu września 1944 roku do zdymisjonowania gen. Sosnkowskiego z funkcji Naczelnego Wodza.                     6 września „New York Times” w artykule E.C. Daniela opierając się na  komunikacie Reutera z poprzedniego dnia wskazał, iż „niewątpliwie, gdyby to tylko od nich [Brytyjczyków] zależało, gen. Sosnkowski znalazłby się juto bez zajęcia...

Żaden z uczestników tzw. puczu sierpniowego nie został skazany, a niektórzy z nich zasilili potem ekipę Jelcyna.            Członkowie Państwowego Komitetu Stanu Wyjątkowego nie planowali ataku na Biały Dom, gdzie mieściła się kwatera główna Jelcyna i innych przeciwników puczu.  Dlaczego członkowie Komitetu nie wydali rozkazów żołnierzom? Czy będąc całkowicie przekonani o poparciu Gorbaczowa, nie widzieli sensu szturmu na siedzibę władz Rosji?    ...

Wiktor Louis był jednym z najlepszych sowieckich agentów dezinformacji.           Louis uczestniczył w operacji zdyskredytowania opozycyjnego pisarza Walerija Tarsisa, który był człowiekiem nadpobudliwym. Zamiast wysłać go do gułagu szef KGB Andropow pozwolił mu wyjechać na Zachód. W podróż udał się w towarzystwie Wiktora Louisa. Obaj udali się do Londynu, gdzie mieszkała rodzina Jenifer. Tarsis zamieszkał u rodziców żony Louisa.  Wkrótce po przyjeździe Tarsis...

Zabójcy Gerharda zostali skazani na śmierć, ale pewne wątpliwości w tej sprawie pozostały.          Za pomocą kwestionariuszy paszportowych udało się usta­lić personalia podpisujących wspomniane czeki. Okazały się nimi dwie kobiety: Lilia Samojluk i Marianna Kołucka, które zostały zatrzymane. Druga z nich zeznała, że czeki ­kupiła od koleżanki, Barbary Michalskiej. Śledczy natych­miast ją zatrzymali, jej zeznania doprowadziły śledczych do  faktycznego sprzedającego –...

Niezdecydowanie niemieckich spiskowców oraz klęska Francji położyło kres planom Piusa XII obalenia Hitlera.       Wydarzenia w Bürgerbräu (nieudany zamach na Hitlera) zniweczyły plany Ericha Kordta. Gdy późnym popołudniem 11 listopada poszedł do domu Ostera, żeby zabrać bombę, którą miał zamiar odpalić tego wieczoru, Pułkownik  powitał go, mówiąc ze smutkiem: „Nie mogę dać panu ładunku wybuchowego”. Po próbie zamachu bombowym na Hitlera SD zaczęło obserwować...

Pomimo niestwierdzenia prowadzenia  przez b. pilotów PSZ na Zachodzie „wrogiej” działalności MBP w 1950 roku zintensyfikowało ich inwigilację.        Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa we Wrocławiu rozpoczynając operację uznał, iż znaczna część b. pilotów PSP zatrudniona jest w przemyśle „w działach planowania i działach technicznych, gdzie mają dostęp do wszelkich planów i statystyk produkcyjnych. W  większości są to ludzie negatywnie ustosunkowani...

Pogrom sowieckiego lotnictwa w pierwszych dniach wojny przyspieszył klęskę sowieckich frontów.        Na skutek niemieckich bombardowań, ostrzału oraz aktów dywersji doszło w licznych miejscach w pierwszych dniach wojny do zerwania sieci telefonicznej i telegraficznej. Wielu sowieckich dowódców lotnictwa traktowało przerwanie łączności przewodowej na równi z całkowitą utratą łączności z podległymi jednostkami na froncie. Obawiając się podsłuchu wroga Sowieci jedynie sporadycznie...