Historia

Generał Kazimierz Sosnkowski przez prawie pięć lat pełnił funkcję następcy Prezydenta RP.            Po przedostaniu się przez Karpaty, przy dyskretnej pomocy węgierskiego regenta Miklosa Horthy’ego, gen. Sosnkowski dotarł w dniu 11 października 1939 roku do Paryża. W momencie przyjazdu do francuskiej stolicy najważniejsze karty w polskiej polityce zostały już rozdane. Nowym prezydentem był Władysław Raczkiewicz, a premierem, a wkrótce także naczelnym wodzem,  został gen....

Prowadzone w czasie II wojny światowej rozmowy nie doprowadziły do porozumienia polsko-litewskiego.          Sytuacja Wileńszczyzny uległa zasadniczej zmianie, gdy Litwa została w czerwcu 1940 roku anektowana przez Związek Sowiecki. Tym samym Wileńszczyzna znalazła się pod sowiecką okupacją.           W nowej sytuacji politycznej ppłk Sulik w raporcie z 28 sierpnia 1940 roku ponownie podkreślił, że Wilno i Wileńszczyzna nie mogą być sprawą otwartą, lecz muszą być...

Po wojnie Wiktor Sukiennicki kontynuował swoją pracę sowietologiczną, najpierw w Londynie  a potem w Stanach Zjednoczonych.           W swoich przedwojennych studiach Sukiennicki, nie mając dostępu do źródeł archiwalnych,  opierał się wyłącznie na materiale publikowanym, tj. na ustawodawstwie ZSRR oraz  pismach i wystąpieniach teoretyków ruchu bolszewickiego.  Licząc się ze słowami Borisa Souvarine'a - który powiedział, że bolszewicka Rosja to kraj "...

Pomimo początkowych przeszkód na początku października 1939 roku doszło do ewakuacji z ZSRS pracowników polskich placówek dyplomatycznych.            Opuszczając w dniu 17 września około godziny  4.00 siedzibę sowieckiej dyplomacji polski ambasador Wacław Grzybowski zdawał sobie sprawę, że jego misja w ZSSR dobiegła kresu. Po powrocie do budynku Ambasady RP podyktował tekst depeszy, nakazując niezwłocznie wyekspediować ją do MSZ. Dotarła ona - via Ambasada RP w...

W 1939 roku ambasadorem RP w Moskwie był Wacław Grzybowski.           W chwili wybuchu II wojny światowej Polska posiadała na terytorium Związku Sowieckiego przedstawicielstwa  w czterech miastach. W Moskwie była siedziba Ambasady, jej Wydziału Konsularnego oraz ataszatu wojskowego. W Mińsku i Kijowie działały Konsulaty Generalne, w Leningradzie zaś Konsulat.           Ambasadorem RP w Moskwie był Wacław Grzybowski. Dyplomata, urodzony 4 kwietnia 1887 r. w...

Intrygi personalne i rozgrywanie osobistych zawiści stały się immanentną cechą paryskiego światka polskiego uchodź­stwa.           Wbrew zapowiedziom w powstaniu Komisji w związku z wynikiem kampanii wojennej 1939 roku chodziło  o wykorzystanie materiałów i ustaleń do politycznych rozgrywek w łonie polskiego wychodźstwa. Część prominentnych działaczy ekipy gen. Sikorskiego zmierzała do natychmiastowego ukarania winnych klęski wrześniowej. Wedle inspirowanego przez Kota raportu domagano...

Wbrew zapowiedziom rząd gen. Sikorskiego przystąpił na jesieni 1939 roku do rozprawy z przedstawicielami rządów pomajowych.          30 września 1939 roku w Paryżu ukonstytuowały się władze RP na uchodźstwie. Funkcję prezydenta objął Władysław Raczkiewicz, natomiast premierem rządu został gen.  Władysław Sikorski. Najważniejsze stanowiska w rządzie znalazły się w rękach polityków dawnej opozycji antysanacyjnej.         Wedle deklaracji premiera nowy rząd...

Biuro Rejestracyjne MSWojsk. zamiast dokonać rzeczowej analizy przyczyn klęski w wojnie 1939 roku skoncentrowało się na doraźnych celach politycznych.          Biuro Rejestracyjne MSWojsk. zebrało w sumie ponad 1000 imiennych relacji oficerów Wojska Polskiego. Celem pracy Biura nie było odtworzenie faktycznego przebiegu działań  wojennych w 1939 roku, ale zebranie materiału dowodowego przeciwko oficerom o proweniencji piłsudczykowskiej.           Nie...

Pod pretekstem zbierania informacji o przebiegu działań wojennych w 1939 roku Biuro Rejestracyjne MSWojsk. zachęcało oficerów do składania donosów na swych przełożonych.           Początkowo szefem Biura Rejestracyjnego miał zostać przybyły z Węgier płk. dypl. Witosław Porczyński, któremu płk Modelski wyjaśnił, że „Biuro Rejestracji będzie badało zachowanie się i działalność oficerów w okresie międzywojennym i podczas kampanii wrześniowej. Poza tym podał mi, że chodzi...

Julian Sokolnicki do śmierci w 2009 roku uważał się za legalnego prezydenta RP.      Po utworzeniu własnego ośrodka politycznego Sokolnicki próbował rozwijając działalność na arenie międzynarodowej. Po wojnie na Bliskim Wschodzie w 1973 roku wydał oświadczenia z poparcie dla Izraela, w 1978 roku mianował generałem brygady premiera Menachema Begina. Po przewrocie w Chile przesłał życzenia dla Augusto Pinocheta. W trakcie odbywającego się w Londynie zjazdu Antybolszewickiego Bloku Narodów odbył kilka rozm...

Pucz Korniłowa był de facto puczem Kiereńskiego.          Latem 1917 roku Rosjanie ponosili porażki na wszystkich frontach, a ferment ogarniał nawet najlepsze jednostki armii. Hasło „pokój na wszystkich frontach” rozbrzmiewało coraz głośniej, o czym Kiereński osobiście się przekonał wizytując żołnierzy.           Jednocześnie Kiereński wbrew sprzeciwom doświadczonych generałów opracowywał kolejnej plany ofensywy, nie mając ku...

Zwycięstwo odniesione w 1920 roku było możliwe dzięki wspólnemu wysiłkowi całego narodu.             W obliczu zagrożenia Polski, na wniosek premiera Władysława Grabskiego, Sejm uchwalił 1 lipca 1920 roku ustawę o powołaniu Rady Obrony Państwa. W jej skład wchodzili: Naczelnik państwa, jako przewodniczący, Marszałek Sejmu, 10 posłów, 3 członków gabinetu oraz 3 przedstawicieli wojska wyznaczonych przez Naczelnego Wodza .         ...

Działalność Stanisława Kota jako ambasadora RP w Moskwie wywoływała liczne kontrowersje.      Wobec opóźniania się organizacji pomocy dla Polaków przez Ambasadę, ciężar opieki nad ludnością cywilną spoczął na polskim wojsku. Dowództwo Armii Polskiej w Rosji rozesłało z polecenie gen. Andersa swoich przedstawicieli do skupisk ludności polskiej. Ta inicjatywa, będąca wkroczeniem w kompetencje Ambasady, spotkała się z gwałtowną reakcją Kota, który zmusił Andersa do cofnięcia tej decyzji....

Zajęcie Warszawy w pierwszej połowie sierpnia 1944 roku było integralną częścią uderzenia strategicznego Armii Czerwonej, mającego na celu ostateczne rozgromienie III Rzeszy.        Otwarcie drugiego frontu, gdzie związana została jedna trzecia niemieckich wojsk lądowych, odegrało decydującą rolę dla pojawienia się pasma sowieckich sukcesów w ostatnim roku wojny. Na froncie wschodnim Niemcy nie mieli praktycznie lotnictwa ani jakichkolwiek odwodów, które pozwoliłyby zminimalizować następstwa...

W dniu 22 lipca 1917 roku Niemcy aresztowali Józefa Piłsudskiego oraz Kazimierza Sosnkowskiego.       Na wiosnę 1917 roku żądania Piłsudskiego usamodzielnienia projektowanego wojska polskiego napotykały na zdecydowany opór Niemców, którzy przestawali się łudzić nadzieją wyciągnięcia miliona rekrutów z Królestwa Polskiego. Dodatkowo rewolucja lutowa w Rosji sprawiała, że z punktu widzenia Niemiec front wschodni przestał być groźny.       W społeczeństwie...

Doktryna Lebensraumu, odwołująca się do hasła: „Drang nach Osten”, był koncepcją geopolityczną uzasadniającą dążenia Niemiec do agresji militarnej i opanowania bliżej nieokreślonych obszarów położonych na wschód od granic państwa niemieckiego.      Niemcy byli przekonani o wartości własnych dokonań w zakresie kultury i techniki. Sądzili, że ich rozprzestrzenienie na wschód będzie postępem cywilizacji nie tylko niemieckiej, ale i ogólnoeuropejskiej. Byli również pewni, że...

Profesor Paweł Wieczorkiewicz bardzo krytycznie oceniał publicystykę Wiktora Suworowa.   Znakomity historyk kwestionując zarówno prawdziwość głównych tez jak i poprawność wywodów autora „Lodołamacza" , zarzuca mu braki warsztatowe, naginanie źródeł, arogancję, wykorzystywanie dorobku innych osób oraz swoisty kult Stalina.     Profesor uważał, iż przywódca Związku Sowieckiego planował rozpoczęcie wojny w 1939 roku. „Stalin – pisze – mając dzięki...

Anders słusznie zauważa, iż na decyzję Hitlera o rozpoczęciu przygotowań do wojny z Rosją Sowiecką wpłynęło fiasko rozmów na temat podziału stref wpływu na świecie.      Podczas wizyty Mołotowa w Berlinie w listopadzie 1940 roku Hitler zaproponował Moskwie przystąpienie do sojuszu niemiecko-włosko-japońskiego oraz uzgodnienie stref wpływu. Niemcom miał przypaść Afryka środkowa, Włochom Afryka północna i północno-wschodnia, Japonii Azja wschodnia na południe od wysp japońskich, a Rosji Iran, Afganistan i...

Na czele utworzonego latem 1955 roku rządu RP stanął Hugo Hanke - agent bezpieki o pseudonimie „Ważny”.        Hugo Hanke urodził się 26 marca 1904 roku w Siemianowicach. Uczestnik III powstania śląskiego, potem sekretarz Chrześcijańskiego Zjednoczenia Zawodowego w Katowicach, członek Chrześcijańskiej Demokracji, a potem Stronnictwa Pracy. Żołnierz I Dywizji Grenadierów, a potem  I Dywizji Pancernej. Od końca 1943 roku pracował w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w rządzie RO na uchodźstwie, po...

  W końcu lat 50. Witold Olszewski, redaktor paryskiego miesięcznika „Horyzonty” nawiązał współpracę z komunistyczną bezpieką.    Witold Olszewski, urodzony w 1912 roku, był przed wojną działaczem Stronnictwa Narodowego. Okres wojny spędził w obozie jenieckim. Po wojnie nadal działał w ruchu narodowym, jednocześnie redagował w Niemczech pismo „Polak”.    W 1949 roku został wybrany wiceprezesem Zjednoczenia Polskiego Uchodźstwa Wojennego, a po śmierci dotychczasowego szefa...

Do końca swego istnienia „Wiadomości” pozostały pismem niezłomnym.       Życie społeczne i zainteresowania emigrantów nie obracały się tylko wokół spraw politycznych, ważne były również sprawy kultury. Widoczny wzrost czytelnictwa i zainteresowań literackich wśród emigracji skłoniły Grydzewskiego w 1959 roku do stworzenia nagrody „Wiadomości”, przyznawanej corocznie najwybitniejszej książce pisarza polskiego tworzącego na obczyźnie.       Jury...

Zdarzało mi się tu i ówdzie oraz niekiedy wypowiadać negatywne opinie o twórczości Piotra Zychowicza. Kontekstem tych wypowiedzi były jego wycieczki w świat tzw. historii alternatywnej. Ale jestem już za stary, żeby przejmować się każdą bzdurą ukazującą się w wydaniu książkowym lub w mediach.   Niemniej jednak teza Zychowicza o kolaboracji z AK z Sowietami – powtórzona już wielokrotniekrotnie w jego publikacjach (książka „Obłęd `44 i publikacje prasowe w „Do Rzeczy)) – wymaga......

Jednym z najistotniejszych tematów przewijających się przez publicystykę „Wiadomości” było wypracowanie stosunku do postaw i zachowań społeczeństwa w kraju.       Te zachowania przestały satysfakcjonować redaktorów „Wiadomości”. Józef Mackiewicz postawił krajowi zarzut oportunizmu i kolaboracji, jedyną skuteczną obronę przeciw „bolszewizacji” widząc w walce. Z kolei Tadeusz Zabłocki zgadzając się z sugestiami, iż „Polacy ulegają zadziwiająco szybkiemu...

Londyńskie „Wiadomości” założone w 1946 roku (pierwszy numer okazał się 7 kwietnia 1946 r.) przez Mieczysław Grydzewskiego, były kontynuacją wydawanych w czasie wojny „Wiadomości Polskich” i swego rodzaju kontynuacją przedwojennych „Wiadomości Literackich”.        W „Wiadomościach” Grydzewski zgromadził niemal wszystkie znaczące emigracyjne pióra. W tygodniku na tematy polityczne pisywali Zygmunt Nowakowski, Tymon Terlecki, Adam Pragier, Ignacy Matuszewski,...