Historia

Gen. Anders bardzo krytycznie oceniał założenia i realizację planu „Barbarossa”        O ile niemiecki sztab generalny opowiadał się za skierowaniem głównego uderzenia w kierunku na Moskwę, to Hitler chcąc połączyć się z Finami oraz zawładnąć przemysłem ukraińskim, nastawiał się na opanowanie w pierwszej kolejności Leningradu i Kijowa. Zdanie Hitlera przeważyło, co – zdaniem Andersa – było katastrofalnym błędem.       Atak niemiecki na Sowiety, rozpoczęty w dniu 22...

Na początku września 1955 roku premier rządu RP Hugo Hanke, agent bezpieki, wrócił do kraju.       Kierownictwo Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego zamierzało wykorzystać powrót premiera emigracyjnego rządu do pogłębienia sporów i tarć na wychodźstwie. Na początku września 1955 roku opracowano szczegółowy plan propagandowego i operacyjnego wykorzystania „Ważnego” po ściągnięciu go do kraju. Miał na celu dalsze rozbicie emigracji, wzmożenie akcji Komitetu „Kraj” oraz...

Do końca swego istnienia „Horyzonty” pozostawały pod kontrolą warszawskiej bezpieki.       Po ustaleniu warunków współpracy z komunistycznych wywiadem, redaktor „Horyzontów” otrzymywał około 1200 dolarów rocznej dotacji na pismo. Wystąpił też z propozycją „uatrakcyjnienia” miesięcznika, poprzez poprawę druku, wzbogacenie treści oraz rozbudowanie kolportażu. W zamian za zwiększenie dotacji dla pisma, peerelowski wywiad oczekiwał zwiększenia liczby artykuł...

Polska prasa w Wielkiej Brytanii odegrała niezwykle ważną rolę w powojennym życiu polskiej emigracji politycznej.      Po przeniesieniu się do Londynu rząd RP na obczyźnie i jego agendy kontynuowały wydawanie szeregu gazet, w tym „Dziennik Polski”, „Biuletyn nasłuchu radiowego”, „Bellonę” oraz „Polskę Walczącą”.    Ważną rolę odgrywała też prasa partii politycznych: „Myśl Polska” (organ Stronnictwa Narodowego), „Robotnik Polski w Wielkiej...

Podstawą dalszego trwania emigracji powojennej mogła być przede wszystkim wiara w nagłą, a niespodziewaną przemianę geopolityczną, umożliwiającą powrót do Ojczyzny.        „Być może – pisał Terlecki – kres jej zadań jest bliski, stoi za węgłem. Być może znajduje się poza granicą życia ostatnich z naszego pokolenia. To w niczym nie zmienia istoty emigracji, nie odbiera jej sensu”.  Z opinią tą zgadzał się Zygmunt Nagórski pisząc: „Po upływie przeszło dziewiętnastu lat...

Konflikt między „Kulturą” a „Wiadomościami” jeszcze bardziej pogłębił stosunek  do tzw. odwilży i „przełomu październikowego” 1956 roku.       1 września 1955 roku rozpoczęła działalność nadająca z Warszawy rozgłośnia „Kraj”, emitująca swe programy dla Polaków na obczyźnie. Równolegle ukazywać się zaczął biuletyn rozgłośni, w którego pierwszym numerze opublikowano odezwę  krajowych „intelektualistów”  adresowaną do...

Kazimierski Park Krajobrazowy. Rejon na wschód od Parchatki. Niezwykłe ukształtowanie terenu – tutaj na 1 kilometr kwadratowy powierzchni wypada ponad 10 km długości wąwozów lessowych! Tworzą one zawiłą sieć pozarastaną przez drzewa i gęste krzewy wśród których występują  liczne okazy roślin chronionych. Wraz z przemieszczaniem się tym labiryntem jarów w kierunku wschodnim, gdzieś u góry, wierzchowina przechodzi w las mieszany, a bywa, że i pola uprawne. Trafić można też w końcu na ludzkie...

W sierpniu 1926 roku Michał Grażyński został wojewodą śląskim.       Po wybuchu III powstania śląskiego Michał Grażyński był kolejno: szefem referatu organizacyjnego Centrali Wychowania Fizycznego, zastępcą szefa sztabu w Dowództwie Obrony Plebiscytu oraz szefem sztabu Grupy Operacyjnej „Wschód”.       Wspomniany konflikt Korfantego z Grażyńskim wybuchł z nową mocą, gdy dyktator powstania w dniu 10 maja 1921 roku nakazał, aby powstańcy powrócili do „normalnego...

Nigdy w życiu nie znalazłam nawet najmniejszego smardza: po prostu w moich rodzinnych stronach one nie rosną - zaś poza krajem lat dziecinnych na grzyby wybieram się obecnie w pełni sezonu, czyli we wrześniu-październiku (w zależności od roku), gdy sezon na smardze już dawno minął.  A ostatnio - smardz. I to nie w lesie, lecz na własnej działce (nie ukrywam, że w takiej właśnie intencji co roku dokupuję korę:) Mam oczywiście nadzieję, że jedynak (który obecnie suszy się na grzejniku) będzie mieć w najbliższej przyszłości liczne...

Książę Janusz Radziwiłł był twórcą zrębów polskiej dyplomacji.       Janusz Franciszek Ksawery Józef Labre Bronisław Radziwiłł urodził w dniu 3 września 1880 roku w Berlinie jako najmłodsze dziecko Ferdynanda Radziwiłła oraz Pelagii z Sapiehów.       Gdy w 1890 roku władze rosyjskie wydały dekret zabraniający Polakom dziedziczenia ziem, jeśli nie byli poddanymi cara, ojciec wyznaczył w 1906 roku na dziedzica ordynacji w Ołyce, po śmierci swego syna Karola, właśnie ks....

Polskie władze emigracyjne lekkomyślnie korzystały w latach 1939-1940 z pośrednictwa Samsona Mikicińskiego w przerzucaniu pieniędzy dla konspiracji w kraju.     Samson Mikiciński urodził się w spolonizowanej rodzinie żydowskiej w lutym 1895 roku w okolicach Bielska Podlaskiego. Studiował w Petersburgu, następnie służył w armii rosyjskiej. Po wybuchu po rewolucji bolszewickiej walczył w armii Denikina, a następnie osiadł w Paryżu. Tam zajmował się podrabianiem weksli, a po przeprowadzce do Berlina wprowadzał do obiegu fałszywe...

Pomimo młodego wieku Bogusław Miedziński pełnił ważne funkcje w Polskiej Organizacji Wojskowej.       Bogusław Miedziński urodził w dniu 22 marca 1891 roku w małej wsi Miastków w powiecie garwolińskim, jako pierworodny syn Karola i Sabiny z Moczulskich.       Po ukończeniu w 1908 roku Gimnazjum Podlaskiego w Siedlcach, wyjechał do Galicji, gdzie podjął studia na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej, a następnie po przeniesieniu do Krakowa na studium rolniczym Uniwersytetu...

W kwietniu 1917 roku płk. Kazimierz Sosnkowski został zastępcą Piłsudskiego w Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu.     Po udzieleniu dymisji z Legionów Piłsudskiemu, w dniu 29 września 1916 roku Komenda Legionów wezwała płk. Kazimierza Sosnkowskiego – szefa sztabu I Brygady Legionów, do Cieszyna, gdzie mieściła się siedziba sztabu armii austro-węgierskiej. Tam poinformowano go o udzieleniu mu także dymisji z Legionów.    Po wyrzuceniu z Legionów Piłsudskiego i...

W kwietniu 1917 roku Niemcy przejęli kontrolę nad Legionami Polskimi.       W dniu 10 kwietnia 1917 roku Niemcy, przejmując Legiony od Austriaków utworzyli z nich Polską Siłę Zbrojną (Polnische Wehrmacht). Głównodowodzącym został generał-gubernator Hans Hordwig Beseler, choć formalnie zwierzchnictwo miała sprawować Tymczasowa  Rada Stanu.        Niemcy zmierzali do utworzenia liczebnej armii polskiej ściśle związanej z Berlinem. Z kolei Komenda Legionów, wierna swojej...

Na wiosnę 1944 roku sowieckie armie poniosły porażkę w walkach o opanowanie Rumunii.     Na wiosnę 1944 roku sowieckie dowództwo zamierzało przeprowadzić siłami 2. i 3. Frontu Ukraińskiego wielką operację, której celem było przerwanie obrony wojsk niemiecko-rumuńskich w północnej Rumunii, wyparcie ich za Dniestr, zdobycie Jass i Kiszyniowa oraz głębokie wdarcie się wojsk sowieckich w głąb Rumunii.     Pod koniec marca 1944 roku wojska trzech sowieckich frontów ukraińskich...

Nie ulega wątpliwości, że nacisk opinii publicznej odegrał istotną rolę w decyzji o zaangażowaniu Rosji w I wojnę światową.     W ostatnich latach przed jej wybuchem nastrój „prosłowiańskiej wojowniczości” opanował korpus oficerski, elity i znaczną część społeczeństwa. Jedynie na dworze silna była frakcja przeciwników udziału Rosji w wojnie.    Po zabójstwie arcyksięcia Ferdynanda i austriackich żądaniach wobec Belgradu, prasa rosyjska powszechnie domagała się wojny w obronie...

Zabójcą premiera Stołypina był ceniony agent ochrany Dmitrij Bogrow.     Zamachowiec został natychmiast schwytany przez publiczność, która próbowała dokonać na nim linczu – oficerowie żandarmerii odbili go z rąk tłumu z najwyższym trudem. Mikołaj na wieść o zamachu powrócił na salę, a orkiestra powitała go hymnem „Boże, chroń cara", po czym widownia zakrzyknęła na cześć panującego: „Ura!". Car skłonił się zgromadzonym, po czym spokojnie obejrzał...

Podstawowym celem Piotra Stołypina było przekształcenie Rosji w praworządne państwo, w którym „obowiązki i prawa poddanych określają ustawy pisane, a nie wola poszczególnych osób”.     Przemawiając przed II Dumą w 1907 roku rozwinął starannie opracowany program stopniowych reform – błyskotliwy plan przebudowy Rosji, obejmujący wszystkie dziedziny życia społecznego. Niestety żadne siły w parlamencie nie chciały się nim zajmować. Nawet kadeci – choć Stołypin proponował program...

Już przy wydanym dwa lata temu „Zośkowcu” można było przekonać się, że Jarosław Wróblewski , choć tytuły jego książek sugerują skupienie się na jednej postaci, bardzo szczegółowo kreśli tło, opowiadając tak naprawdę o losach całych grup i pokoleń, i dramatycznych wydarzeniach z ich życia.  W „Gryfie”, dziele poświęconym gen. Januszowi Brochwicz-Lewińskiemu, tak samo, jak we wcześniejszej książce o Haliczu, najważniejsze jest, oczywiście, Powstanie Warszawskie, tu widziane głównie przez pryzmat...

Władze komunistyczne starały się kontrolować wszelkie aspekty działalności „ludowego” wojska.       Bardzo silny nadzór Biuro Polityczne PZPR sprawowało nad Głównym Zarządem Politycznym WP. Świadczy o tym Uchwała Sekretariatu Biura Organizacyjnego KC PZPR z 11 czerwca 1951 roku w sprawie zacieśnienia więzi organów partyjno-politycznych oraz organizacji PZPR w wojsku z terenowymi organizacjami partyjnymi oraz ściślejszej koordynacji pracy Głównego Zarządu Politycznego z odpowiednimi...

Jednym z dwóch najważniejszych , obok propagandy, środków obrony interesów komunistów w Polsce była armia.       Kontrola PZPR nad Ludowym Wojskiem Polskim dotyczyła  najbardziej szczegółowych aspektów funkcjonowania wojska oraz poszczególnych żołnierzy i dowódców.       Ramy organizacyjne nadzoru partyjnego nad „ludową” armią były kształtowane jeszcze podczas II wojny światowej, jednak istotnym przełomem było powstanie z...

Podstawowym zadaniem sądów i prokurator wojskowych nie było sprawowanie wymiaru sprawiedliwości lecz ochrona ustroju Polski Ludowej.       Znaczną część kadry prokuratury wojskowej stanowili oficerowie Armii Sowieckiej, inną grupę stanowili oficerowie zmobilizowani na terytorium Polski Lubelskiej, jeszcze inni byli to ludzie bez większego doświadczenia życiowego, którzy wyrażali gotowość budowy nowego systemu społeczno-politycznego. W skład ostatniej grupy wchodzili głównie słuchacze kursów...

Tytułowe zdjęcie okładki książki Przeczytałem jednym tchem. Książka Ewy Bagłaj to wyjątkowo interesująca forma przedstawienia życia Marka Treli. Książka obok przekazania olbrzymiej wiedzy o tym, czym jest hodowla koni arabskich, pokazuje także klasę i kulturę osobistą Marka oraz zachowanie godności pomimo tego, co go spotkało przez nagłe i niczym nie umotywowane usunięcie z pracy ze słynnej stadniny pomimo jego zasług w budowie prestiżu i rozwoju polskiej hodowli czystej krwi arabskiej na świecie.  Autorka przytacza obszerne...

Bardzo istotne ogniwo kontroli nad „ludową” armią stanowił kontrwywiad wojskowy, którego zadaniem było przede wszystkim zapobieganie wrogiej infiltracji, a także kultywowanie „właściwych” zachowań pośród żołnierzy i oficerów.              W dniu 10 września 1944 roku komunistyczne władze utworzyły Zarząd Informacji Naczelnego Dowództwa WP, którego struktura opierała się na sowieckich wzorcach – kontrwywiadu wojskowego...